Ajurweda nie jest jedyną na świecie nauką, w której podjęto próbę klasyfikacji ludzi ze względu na typ. Już w świecie antycznym, a później również w medycynie nowoczesnej, osobom zdrowym i chorym przypisywano cztery rodzaje temperamentów: melancholiczny, choleryczny, flegmatyczny oraz sangwinistyczny.
Od samego początku swojego istnienia, również indyjska (wedyjska) nauka o zdrowiu oparła swoją teorię oraz metody leczenia na podobnym założeniu. Ajurweda, jako nauka podchodząca do zdrowia człowieka holistycznie, dzieli ludzi na tzw. typy dosha, według których dopasowywana jest odpowiednia dieta, zabiegi oraz lekarstwa.
Dla wszystkich, którzy zainteresowani są leczeniem według starożytnego systemu medycyny ajurwedyjskiej, pierwszym najważniejszym pytaniem będzie: „Jakim typem dosha właściwie jestem?”
3000 lat doświadczenia – wiedza przekazywana z pokolenia na pokolenie
W staroindyjskim sanskrycie, języku kapłanów, słowo „dosha” znaczy tyle co „najbardziej wpływowy faktor”. W starych pismach wedyjskiej wiedzy oraz nauk medycznych rozróżniano pomiędzy trzema rodzajami dosha: vata, pitta oraz kapha. Rozróżnienie to zostało oparte na podstawie 5 elementów:
- wiatru
- powietrza
- ognia
- wody
- ziemi
Właściwości poszczególnych elementów determinują rodzaj doshy. Te pięć elementów buduje ziemię, więc i tym samym ciało człowieka, przy czym poszczególne elementy w ciele człowieka uzupełniają się nawzajem według określonego schematu i przez to przypisywane im są określone atrybuty:
Vata – powietrze oraz ziemia (ruch)
Pitta – ogień i woda (przemiana materii)
Kapha – woda i ziemia (struktura)
Niemożliwe jest, aby dopasować organizm człowiek do jednego schematu, ponieważ zmieniamy się przez całe swoje życie – zakładamy rodziny i zmieniamy się pod wpływem otoczenia i środowiska. Dlatego też etap życia oraz miejsce, w którym mieszkamy nie pozostaje bez wpływu na nasz typ dosha.
Podstawowy schemat
Opierając się na doświadczeniu oraz podstawach ajurwedyjskiej nauki, istnieje możliwość dopasowania poszczególnych cech typów doshy do ciała człowieka.
Zgodnie z nauką ajurwedyjską, poszczególnym doshom przypisuje się następujące funkcje:
Vata – ruch
- czujność, ruchliwość, żywość
- entuzjazm
Pitta – metabolizm
- przemiana materii, trawienie, ciepło, energia
- celowość, emocje, inteligencja
Kapha – struktura
- kształt, płynność, łączność
- równość, stabilność, pamięć
Każdego człowieka charakteryzują cechy z poszczególnych typów dosha. Każdy z nas jest wyjątkowy i posiada indywidualne cechy, które odróżniają nas od innych ludzi. Oprócz tego, kształtują nas przeżycia oraz poszczególne sytuacje, a także relacje z innymi ludzmi.
Jeżeli poszczególne doshe pozostają względem siebie w harmonii, zgodnie z nauką ajurwedyjską jest taka osoba zdrowa. Nie oznacza to jednak, że dosza i wewnętrzna równowaga powinny być traktowane jako jedno i to samo. Prowadzenie świadomego trybu życia jest magiczną wskazówką, która prowadzi do pełnego spełnienia.
Jeżeli nasza wewnętrzna równowaga zostaje zaburzona, automatycznie pogarsza się nasze samopoczucie, co prowadzi do schorzeń, które regularnie nawracają i utrzymują się przez długi okres czasu. W uniknięciu takiego stanu pomaga ustalenie swojego typu konstytucyjnego, w rezultacie zmiana złych nawyków żywieniowych oraz wprowadzenie do życia nowych reguł, to czynniki które pomagają na nowo odnaleźć wewnętrzną harmonię.
Typ konstutucyjny to więcej niż jedna dosza
W zależności od tego, która dosza gra w ciele człowieka bardziej przeważającą rolę, ajurwedyjska nauka rozróżnia następujące typy konstytucyjne:
- Typ Vata
- Typ Pitta
- Typ Kapha
Najprawdopodniej, każdy z nas po zapoznaniu się z cecachmi charakteryzującymi każdy z typów, może się w jednym z nich rozpoznać. Jednak w praktyce, najczęściej spotyka się mieszane typy konstytucyjne (Pitta – Vatta lub Kapha – Pitta itd.).
Nie krępuj się pytać w razie wątpliwości
Gruntowna analiza typu konstytucyjnego zostaje przeprowadzona przez wykształconego lekarza ajurwedyjskiego lub terapeutę. Przed ustaleniem typu, przeprowadzona zostaje rozmowa, badanie języka oraz diagnostyka pulsu. Na bazie tych badań ustalone zostają zalecenie, zabiegi pomagające w regenaracji organizmu, plan żywieniowy, preparaty ziołowe oraz ćwiczenia jogi.
